نورپردازی در دکوراسیون داخلی
مقدمه ای بر نور و LED
امروزه نور و نور پردازی نقش بسیار مهمی در زندگی انسانها ایفا می کند. اصولا نور ریشه در نخستین روز خلقت دارد یعنی زمانی که واقعه نورانی Big Bang انفجار بزرگ زمین و کهکشان را بوجود آورد. اگر نور نبود پیدایش آب هم که ضامن بقای همه موجودات هست عینیت نمی یافت. تمدن و دانش بشری در زمینه نور مشعلها و شمعها و پدیده های ابتدائی تولید نور و روشنائی رو به تکامل گذاشت و به مرحله اعجاب انگیز کنونی رسید. اما در زندگی مدرن امروزی نور تنها وسیله ای در خدمت ساخت اجسام و اشیاء پیرامون ما نیست بلکه عاملی است که بهره گیری درست و عالمانه از آن می تواند تاثیر سازنده ای در روح و روان، شادابی، موفقیت و افزایش سطح بهره وری انسان در محیط کار و زندگی داشته باشد و درست به همین دلیل است که امروزه علم و هنر نورپردازی به یکی از رشته های بسیار مهم در جهان تبدیل شده و سرمایه گذاریهای هنگفتی هم در زمینه تولید انواع و اقسام وسایل و تجهیزات نورپردازی در کشورهای پیشرفته صنعتی صورت گرفته است. نورپردازی عامل بر جسته نمودن افتخارات و لحظات خاطره انگیز انسانهاست و امروزه لامپهای LED به دلیل شدت نور خارق العاده و مصرف انرژی بسیار ناچیز و حرارت تولیدی بسیار کم، جایگزین اصلی تمام لامپهای موچود دیگر می باشند و روز به روز با توجه به اهمیت صرفه جویی انرژی، شاهد حضور بیشتر این تکنولوژی هستیم.
نور عنصری است که بواسطه آن دیدن اشیاء ممکن می شود. نور می تواند ریتم خلاقانه ای به یک فضای داخلی ببخشد. بدون نور نه فرم را احساس می توان کرد، نه رنگ را و نه بافت را. نورپردازی در یک فضای داخلی پیامدهای مهمی در بردارد. چه بسا نورپردازی مناسب یک فضا آن فضا را خوشایند و چشم نواز کند. نورپردازی در کنار ابعاد زیباشناختی، بعد عملکردی هم دارد. نور مناسب در طول شب در یک فضای داخلی می تواند حس محدود بودن یا ابهام و هراس را بر طرف کند. نور مناسب یک اتاق حتی می تواند چهره آدمی را گرم و صمیمی کند. به کمک نورپردازی می توان یک فضای داخلی را به جزایر نورانی متنوعی تبدیل کرد .
برای ایجاد نوعی طبقه بندی اولیه و افزایش سهولت دسترسی، دو فهرست مجزا به تفکیک نورپردازی خانگی و نورپردازی عمومی تهیه نموده ایم .
نور پردازی خانگی :
هدف از نورپردازی بازسازی فضاهای خارجی در فضاهای داخلی است که با انجام این کار به محیط علاوه بر روشنایی، حس داده می شود. به قسمتی از نور که نور از آن گسیل می شود، منبع نور و به تشعشع نور به قسمتهای مختلف پرتو نور گفته می شود .
نور طبیعی نور خورشید است و نور مصنوعی شامل: لامپ های گازی، رشته ای یا حرارتی، فلورسنت، کم مصرف وغیره می باشد .
فضای نشیمن
اتاق نشیمن باید طوری طراحی شود که کاربران آن بتوانند از موقعیت خورشید منتهای استفاده را ببرند .
چون از اتاق نشیمن معمولاً در بعد از ظهرها و شبها استفاده می شود باید طوری طراحی شود که بتوان از موقعیت خورشید در ساعتهای بعد از ظهر استفاده نمود .
نور یا روشنایی اتاق نشیمن به دو دسته تقسیم می گردد: 1-روشنایی عمومی. 2- نور منطقه ای .
برای روشن کردن سرتاسر اتاق نشیمن می توان از سقف، دریچه های دیواری و بازشوها یا نور خارجی استفاده کرد. نور منطقه ای برای کار مخصوصی از قبیل خواندن، رسم یا خیاطی و امثال آن به کار می رود. نور منطقه ای با استفاده از لامپ های رومیزی، لامپ های دیواری، چراغ های پایه دار یا لامپ سقفی قابل ایجاد است .
غذاخوری
کنترل نور می تواند فضای اتاق غذا خوری را تغییر دهد، آرامش ایجاد کند و فضایی دلچسب تر فراهم آورد .
نور عمومی که می توان شدت آن را با استفاده از رئوستا کم و زیاد کرد می تواند برای هر موقعیتی، محیطی مناسب ایجاد کند. به علاوه برای روشنایی عمومی میز باید از لوستر یا نور سقفی استفاده شود .
آشپزخانه
در آشپز خانه استفاده از نور طبیعی و منظره ی بیرون در اولویت است، ولی نور مصنوعی هم حتی در طول روز مهم و مفید است. ذکر این نکته حائز اهمیت است که تشعشع مستقیم خورشید، به دلیل ایجاد حرارت در آشپزخانه مطلوب نمی باشد. روشنایی آشپزخانه به سه بخش اصلی تقسیم می شود :
1- نورپردازی کلی برای حرکت درون فضا و نظافت (حدود 250 تا 300 لوکس)؛ 2- نورپردازی میز صبحانه به ترتیب توصیف شده در بخش نهارخوری؛ 3- روشنایی سطوح کار، محل قرار گیری ظروف مورد نیاز و حاوی مواد غذایی و روشنایی اجاق پخت و پز(بین 300 تا 500 لوکس)؛
روشنایی منحصر به چراغ مرکزی سقفی برای آشپزخانه مناسب نیست . کابینت های دیواری و بدن فردی که به آشپزی مشغول است سایه های مزاحم و نامناسب را ایجاد می کنند .
سیستمهای آشپزخانه این مسائل را حل و اغلب روشنایی مناسبی را در زیر کابینت های دیواری، روی اجاق و درون قفسه ها پیش بینی می کنند. هنگام کار در آشپزخانه چشم مرتبا به اطراف نگاه می کند و از این جهت کاهش کنتراست نوری در ایجاد حس آرامش موثر است .
طبقات داخل کابینت های در شیشه ای را نیز می توان با استفاده از روش های گوناگون روشنایی بخشید. اما یکی از بهترین راه ها نصب چراغ های کوچک در زیر هر یک از طبقات و یا در مواقعی که طبقات شیشه ای هستند نصب یک لامپ در قسمت بالا و یا پایین کابینت است .
اتاق خواب بزرگسالان
شاید تشخیص این موضوع که آیا در اتاق خواب‌تان نورپردازی درست و اصولی وجود دارد یا نه در وهله اول کار چندان راحتی نباشد اما به‌راحتی از تبعات آن می توان به این مطلب پی برد. اگر صبح‌ها با سردرد از خواب بیدار می شوید وچشم‌هایتان می سوزد و هاله‌ای قرمزرنگ اطراف مردمک چشم‌هایتان دیده می‌شود یا اگر از همان اولین ساعات شروع روز عادت به بدخلقی و پرخاشگری دارید، همه و همه نشانگر جای خالی نورپردازی مناسب در اتاقتان است؛ چرا که نورپردازی خوب موجب می شود در خانه خود احساس آرامش و امنیت داشته باشید .
راه حل تمامی این مشکلات ایجاد یک شمای انعطاف پذیر نوری است به نحوی که برای تمامی ساعات روز مناسب باشد و به اتاق‌های شما در هر لحظه از شبانه روز، حالتی خوشایند ببخشد. نورپردازی باید به گونه‌ای طراحی شده باشد که با فشاردادن یک کلید ساده، به راحتی بتوانید نور اتاق را زیاد یا کم کنید و مثلاً اتاق خود را از یک اتاق نورانی، به یک اتاق آرام با نوری رمانتیک که برای خوردن یک شام دونفره با همسرتان مناسب است، تبدیل کنید .
اگرچه نور پردازی سقفی و عمومی برای اتاق خواب خوب است و نظافت اتاق را آسان می کند، نور اصلی و کاربردی بهتر است در ارتفاعات پایین تر و بصورت موضعی باشد. میز آرایش، کمدهای لباس، میز پاتختی و دیوار پشت تلویزیون به روشنایی نیاز دارند. در اتاق خواب می توان از چراغهای پایه دار(استند) آباژور و چراغ برقی استفاده کرد. تأمین حداقل روشنایی لازم برای جهت یابی(حدود 5 تا 20 لوکس) برای موقعی که فرد نیمه شب از تخت برخاسته ودر اتاق حرکت می کند ضروری است. این نور می تواند در ارتفاع بسیار پایین و حتی در نزدیکی سطح زمین یا بصورت غیر مستقیم و مخفی باشد تا اشعه مستقیم آن باعث خیرگی چشم در اتاق خواب تاریک نشود. منابع روشنایی قرار گرفته در ارتفاع پایین حالت استراحت و خواب را تداعی می کنند. شدت نور کلی اتاق خواب می تواند حدود 200 لوکس باشد. ولی بصورت موضعی نقاط خاصی را می توان تا 500 لوکس روشن کرد .
اتاق خواب کودک
مهمترین مسئله در اتاق بچه اجتناب از چراغهای متحرک پایه دار و در دسترس است. روشنایی عمومی اتاق باید حدود 100 لوکس باشد، ولی روی میز بهتر است 200 تا 300 لوکس روشنایی داشته باشد .
یکی از مسائل مهمی که در اتاق خواب کودک باید به آن توجه شود، وضعیت نور اتاق است .
اتاق خواب کودک بهتر است در بخش جنوب شرقی خانه باشد. به این خاطر که انرژی زندگی بخش در هنگام طلوع آفتاب برای سلامتی کودک مفید است، در فنگ شویی آمده بهتر است اتاق کودک هشت ضلعی، با نور طبیعی و تهویه مناسب باشد و البته با فاصله بسیار نزدیکی به اتاق والدین. اگر اتاق به طور طبیعی تاریک است، چراغهای اتاق را بیشتر کنید .
البته کودک درس‌خوان شما باید در اتاق خصوصی خود که معمولا تکالیف مدرسه را هم در آنجا انجام می دهد، نور کافی داشته باشد. اما اهمیت نور فراتر از خصوصیات فردی و شخصیتی کودک است. نور عنصر لازمی است که هیچ کودکی – چه درس‌خوان و چه تنبل – نباید از آن محروم بماند و هر انسانی – چه کودک و چه بزرگسال – برای ادامه حیات به آن نیاز دارد .
به طور کلی وضعیت نور اتاق خواب کودکان به لحاظ نیازهای خاص این سنین، توجه و حساسیت بیشتری نسبت به اتاق خواب بزرگسالان می طلبد. کودک نیز مانند فرد بزرگسال، باید نوری در اتاق خواب داشته باشد که هنگام روز انجام کارهایی از قبیل پوشیدن لباس و پیداکردن اشیا را به‌خوبی امکان‌پذیر کند، امکان تشخیص رنگ ها را به او بدهد و برای کارهایی همچون نقاشی و مطالعه و نوشتن تکالیف درسی، مقدار کافی و جهت مناسبی داشته باشد؛ مثلا جهت تابش نور – چه از پنجره و چه از چراغ مطالعه – نسبت به میز تحریر برای فارسی زبان‌ها که جهت خط نوشتاری آنها از راست به چپ است، باید از چپ به راست باشد. هنگام شب نیز باید آنقدر نور در اتاق باشد که کودک، هم بتواند خوب استراحت کند و هم در صورت نیاز به برخاستن از تختخواب در نیمه شب، توانایی تشخیص اشیای پیرامون خود را داشته باشد .
مهمترین نکته‌ای که در مورد نور مصنوعی اتاق کودک باید مورد توجه قرار بگیرد، ایمنی است .
حمام و سرویس های بهداشتی
نورپردازی در فضای حمام و دستشویی از اهمیت کمتری برخوردار است و به سادگی با نصب چراغ های سقفی قابل اجرا است. در حمام و دستشویی علاوه بر چراغ های سقفی که برای تأمین روشنایی محیط مورد استفاده قرار می گیرند نصب یک چراغ دیواری در بالای آینه نیز ضروری است اما توجه داشته باشید که برای این منظور از چراغ های فلوئ
